Στην ιατρική μια κρίση είναι η αιφνίδια και οξεία εμφάνιση των συμπτωμάτων μιας νόσου. Απαιτεί από τον ασθενή θέληση και υπομονή. Όσοι έχουν ζήσει μια τέτοια κατάσταση από κοντά, γνωρίζουν πολυ καλά, ότι η επόμενη μέρα δεν είναι ποτέ όπως πρώτα, ακόμα κι αν η νόσος έχει ιαθεί και οι πληγές έχουν επουλωθεί.
Σήμερα, στο χώρο των ΑΠΕ αλλά και γενικότερα στο χώρο της ενέργειας, θα δει κανείς όλα τα χαρακτηριστικά μιας κρίσης, με βασικότερο σύμπτωμα το συνεχώς διογκούμενο έλλειμα του ΛΑΓΗΕ, που αν δεν παρθούν μέτρα εγκαίρως, θα αγγίξει το 1,4 δις στο τέλος του 2014.
Μέσα στην αναμονή αυτών των μέτρων, πολλές αντικρουόμενες πλευρές εκφράζουν καθημερινά την αγωνία τους για την επόμενη μέρα, κάθε μια βλέποντας την κατάσταση ανάλογα με τα συμφέροντά της.
Πρώτοι απ' όλους οι επενδυτές, που νοιώθουν ότι απειλούνται τα επιχειρηματικά τους σχέδια. Στο βωμό της αξιοπιστίας, ζητούν από την Πολιτεία να τηρήσει τις συμβατικές της υποχρεώσεις και να επιβάλλει την αναστολή εγκατάστασης νέων έργων, ώστε να διατηρηθεί το ισχύον καθεστώς.
Από την άλλη πλευρά, οι επιχειρήσεις του κλάδου, που θέλουν να μη σταματήσει η εγκατάσταση νέων έργων, ώστε να συνεχίσουν να διαθέτουν τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους για να εξασφαλίσουν την επιβίωσή τους.
Στη άκρη οι πολίτες και οι επιχειρήσεις της χώρας, που βλέπουν το κόστος της ενέργειας να αυξάνεται σταδιακά, απορροφώντας διαρκώς όλο και μεγαλύτερο μέρος του ετήσιου προϋπολογισμού τους.
Και τέλος η Πολιτεία. Πρέπει να μπαλώσει τις επιλογές και την αδράνεια των τελευταίων ετών και να εξασφαλίσει τη βιωσιμότητα του συστήματος, κάτω από το άγρυπνο βλέμμα των πιστωτών της χώρας, που δεν αφήνουν περιθώρια για στραβά μάτια και αναβολές.
Σαν μην έφτανε αυτή η πολυδιάστατη σύγκρουση συμφερόντων, η κατάσταση γίνεται ακόμα πιο περίπλοκη, αφού όλες οι πλευρές αναλύονται σε μικρότερες συνιστώσες που και αυτές συγκρούονται μεταξύ τους.
Οι επενδυτές διαχωρίζονται ανάλογα με την τεχνολογία και το μέγεθος των έργων (οι υδροηλεκτρικοί, οι αιολικοί, τα φωτοβολταϊκά στις στέγες, τα πάρκα, κοκ.), οι επιχειρήσεις ανάλογα με δραστηριότητα τους (έμποροι και εγκαταστάτες) και οι καταναλώτες στους μικρούς και στους μεγάλους βιομηχανικούς καταναλωτές.
Ακόμα και από την πλευρά της Πολιτείας, εμπλέκεται μια σειρά από φορείς με διαφορετικούς τομείς ευθύνης, που ο καθένας βλέπει τις ΑΠΕ από τη δική του πλευρά, έτοιμος να παρουσιάσει τις δικές του ενστάσεις και αντιστάσεις, σε ότι μέλλει γενέσθαι.
Ένας πραγματικός συφερτός αντιμαχόμενων πλευρών, που ανταλάσσει καθημερινά βέλη με δελτία τύπου και επιστολές στο Υπουργείο, με προσφυγές στη Δικαιοσύνη και με παρεμβάσεις, που καταλογίζουν ευθύνες στις άλλες πλευρές, προσπαθώντας να ενοχοποιήσουν για την κατάσταση φορείς της Πολιτείας, κατηγορίες επιχειρήσεων ακόμα και ολόκληρες τεχνολογίες.
Όμως όπως όλες οι μάχες δημιουργούν απώλειες σε όλες τις πλευρές, έτσι και εδώ φαίνεται ότι η επόμενη μέρα δεν θα βρεί καμμία πλευρά ανέγγιχτη. Γι' αυτό, η πλέον ανώδυνη διέξοδος είναι να δουν όλοι με ρεαλισμό την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί και να κάνουν αμοιβαίες υποχωρήσεις.
Οι επενδυτές πρέπει να αντιληφθούν ότι πουθενά στον κόσμο δεν υπάρχουν εγγυημένες επενδύσεις, αφού από τη φύση του το επιχειρείν εμπεριέχει την ανάληψη ρίσκου. Επιχειρήματα για τη διαφύλαξη της αξιοπιστίας της Πολιτείας είναι άστοχα. Αυτό αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι τα τελευταία δυο χρόνια, η Πολιτεία έχει αθετήσει ακόμα και τις πιο ιερές της υποσχέσεις σε κοινωνικό και σε οικονομικό επίπεδο (βλ. μειώσεις συντάξεων, κούρεμα ομολόγων, κοκ.).
Οι επιχειρήσεις του κλάδου πρέπει να αντιληφθούν, ότι δεν μπορούν να συνεχίσουν να παρέχουν προϊόντα και υπηρεσίες στα ξέφρενα μεγέθη και με την ευκολία που το έκαναν πριν. Πρέπει να καινοτομήσουν δημιουργώντας ανταγωνιστικά προϊόντα και υπηρεσίες με όρους πραγματικής αγοράς.
Οι φορείς της Πολιτείας πρέπει να αντιληφθούν, ότι η επόμενη μέρα διαμορφώνεται με την εφαρμογή πολιτικών που υπακούουν σε ένα όραμα και ένα κεντρικό σχεδιασμό και ο ρόλος τους είναι να εξυπηρετήσουν αυτό το όραμα και αυτό το κεντρικό σχεδιασμό. Όχι με αντιρρήσεις και αγκιστρώσεις σε υφιστάμενους μηχανισμούς και διαδικασίες.
Και όλοι μαζί, πρέπει να αντιληφθούν ότι επόμενη ημέρα χωρίς ΑΠΕ, απλά δεν υπάρχει. Το επιβάλλει το περιβάλλον, οι υποχρεώσεις μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ακόμα και η ασφάλεια της χώρας. Και λέγοντας ΑΠΕ, νοείται και ο τεχνολογικός πλουραλισμός που εμπεριέχει ο όρος. ΑΠΕ δεν είναι τα μόνο τα αιολικά ή μόνο τα φωτοβολταϊκά πάρκα ή μόνο η συμπαραγωγή.
Άλλωστε αυτός ο πλουραλισμός επιβάλλεται και από τη φύση των ΑΠΕ, κάτι που είναι πιο εύκολα αντιληπτό στις "παλιές καραβάνες" του χώρου που δημιούργησαν την αγορά των ΑΠΕ στη χώρα με την εγκατάσταση μικρών αυτόνομων συστημάτων, οι περισσότεροι από τους οποίους έβλεπαν εξ' αρχής με σκεπτικισμό το "πανηγύρι" των τελευταίων ετών.
Η Πολιτεία, αργά ή γρήγορα, θα πάρει τις αποφάσεις της και βέβαια θα κριθεί γι' αυτές. Αυτοί όμως που καθορίζουν ή προσπαθούν να επηρεάσουν τις αποφάσεις της, πρέπει να λάβουν υπόψη ότι η αγορά έχει τον τρόπο της να κινεί την τεχνολογία, δημιουργώντας νέα επιχειρηματικά μοντέλα που αλλάζουν τους συσχετισμούς, ανεξαρτήτως γεωγραφίας και μεμονωμένων μικρών ή μεγάλων συμφερόντων.
Η επόμενη μέρα θα καθορισθεί από το δημόσιο συμφέρον και τις τάσεις που θα επικρατήσουν σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο. Κανείς δεν μπορεί να πάει κόντρα στο κύμα, ούτε καν η ίδια η Πολιτεία. Αν οι αποφάσεις της κινηθούν προς την αντίθετη κατεύθυνση, η προσαρμογή θα είναι αιφνίδια και επώδυνη.
Στην αγορά της ενέργειας φαίνεται ότι τα επόμενα χρόνια, η τεχνολογία και το διαρκώς μειούμενο κόστος της μικρής και τοπικά κατανεμημένης παραγωγής, θα αλλάξει δραματικά τον τρόπο διάθεσης και διακίνησης της ενέργειας. Αν κάποιοι πιστεύουν ότι η στιγμή αυτή βρίσκεται μακριά στο μέλλον, ας δουν την πορεία της διείσδυσης της κινητής τηλεφωνίας και του Internet που μόνο στη χώρα μας, που άγγιξε αντίστοιχα το 90 και 70% μόλις σε 10 χρόνια. Και ας αναλογιστούν τις μεγάλες αλλαγές που έφεραν αυτές οι τεχνολογίες στην καθημερινότητα μας και στο επιχειρείν.
Σήμερα οι ΑΠΕ σε όλη την Ευρώπη βρίσκονται σε μεταβατικό στάδιο αναζητώντας την επόμενη ημέρα. Η χρονική στιγμή είναι μοναδική για να μετατρέψουμε την κρίση σε ευκαιρία. Κοιτώντας αυτό που έρχεται στο μέλλον, πρέπει να δημιουργήσουμε ένα νέο θεσμικό πλαίσιο με κίνητρα που θα επιταχύνουν τη διαδικασία μετάβασης της χώρας σε αυτό το νέο μοντέλο ένταξης των ΑΠΕ. Αλλάζοντας πρώτοι θα μπορέσουμε να δημιουργήσουμε καινοτομία και πολύτιμη εξαγώγιμη τεχνογνωσία και τεχνολογία.
Αυτός είναι ο ουσιαστικός αναπτυξιακός χαρακτήρας των ΑΠΕ στη χώρα μας και αυτή είναι η πραγματική πρόκληση.
Ο κ. Δημήτρης Μακρής είναι Ηλεκτρολόγος Μηχανικός και Μηχανικός Η/Υ
(energypress.gr)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου