Φωτοβολταϊκά στις Στέγες: Μύθοι και Πραγματικότητα

Έξι μύθους και πραγματικότητες για τα οικιακά φωτοβολταϊκά παρουσιάζει το οικολογικό δίκτυο «Planet Save», καθώς ο φόβος για την κλιματική αλλαγή εντείνεται ενώ, εν μέσω ύφεσης, το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας βαραίνει όλο και περισσότερο τους καταναλωτές.

1) Τα φωτοβολταϊκά δεν είναι αξιόπιστα γιατί δεν παράγουν ενέργεια τη νύχτα.
Όντως τα φωτοβολταϊκά δεν παράγουν ενέργεια τη νύχτα, ωστόσο κατά τη διάρκεια της ημέρας συχνά παράγεται ποσότητα που υπερκαλύπτει τη ζήτηση, γεγονός που σημαίνει ότι η πλεονάζουσα ενέργεια μπορεί να σταλεί πίσω στο δίκτυο για να καλύψει τις ανάγκες άλλων νοικοκυριών. Σχεδόν όλα τα κράτη επιτρέπουν στους πολίτες που έχουν εγκαταστήσει οικιακά φωτοβολταϊκά να πουλήσουν την πλεονάζουσα ενέργεια.

2) Τα φωτοβολταϊκά είναι αντιαισθητικά
Το γεγονός ότι τα οικιακά φωτοβολταϊκά αυξάνουν την αξία μεταπώλησης μιας κατοικίας καταδεικνύει ότι τυγχάνουν θετικής αντιμετώπισης από το κοινό. Ωστόσο, ακόμα και αν θεωρήσουμε ότι είναι όντως αντιαισθητικά, αξίζει να σημειωθεί ότι το τελευταίο διάστημα δίνεται ιδιαίτερο βάρος στη σχεδίαση φωτοβολταϊκών πάνελ που «κρύβονται» στις στέγες και δεν είναι ορατά με ευκολία.

3) Τα οικιακά φωτοβολταϊκά είναι δύσκολο να διατηρηθούν.
Αυτό δεν ισχύει. Τα περισσότερα οικιακά φωτοβολταϊκά έχουν 25 χρόνια εγγύηση. Δεν φθείρονται από τη βροχή και το χιόνι, ενώ το μόνο που χρειάζονται είναι καθάρισμα σε αραιά χρονικά διαστήματα.

4) Τα φωτοβολταϊκά συμβάλλουν στην υπερθέρμανση του πλανήτη.
Κάθε κατασκευαστική διαδικασία, ακόμα και για τα φωτοβολταϊκά, συνεπάγεται κατανάλωση ενέργειας, μεταφορά και εναπόθεση αποβλήτων. Το ανθρακικό αποτύπωμα των φωτοβολταϊκών σταματά εκεί, ενώ άλλες μορφές ενέργειας συνεχίζουν να παράγουν βλαβερές εκπομπές ρύπων σε ετήσια βάση.

5) Τα φωτοβολταϊκά είναι αναποτελεσματικά στις περιοχές με συννεφιά.
Το γεγονός ότι η Γερμανία διαθέτει τη μεγαλύτερη αγορά ηλιακής ενέργειας αποδεικνύει ότι τα φωτοβολταϊκά αποδίδουν και στα ψυχρά κλίματα.

6) Η ηλεκτρική ενέργεια από ορυκτά καύσιμα είναι πιο οικονομική
Είναι αλήθεια ότι η ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από τις συμβατικές μονάδες αυτή τη στιγμή είναι φθηνότερη από την ηλιακή ενέργεια στις περισσότερες χώρες, αλλά όχι σε όλες. Οι επιστήμονες προβλέπουν ότι τα επόμενα χρόνια ή ενέργεια από φωτοβολταϊκά και η ενέργεια που παράγεται από συμβατικούς σταθμούς θα κοστίζει το ίδιο, κάτι που ήδη συμβαίνει στην Αυστραλία.

Αποδοτική και «Καθαρή» Επένδυση τα Πάνελ στις Ταράτσες Σπιτιών

Υπάρχουν σήμερα αποδοτικές και ρεαλιστικές επενδύσεις για όποιον έχει ακόμα ένα μικρό κεφάλαιο στην άκρη; Σε πείσμα του κλίματος αβεβαιότητας και ανασφάλειας που επικρατεί, οι εκπρόσωποι του κλάδου των φωτοβολταϊκών τονίζουν ότι η εγκατάσταση ηλιακών πάνελ στην ταράτσα των σπιτιών ή των πολυκατοικιών μπορεί να είναι εξαιρετικά αποδοτική. Πέρα από τη συμβολή στην προστασία του περιβάλλοντος με την αξιοποίηση της ανανεώσιμης ηλιακής ενέργειας, τα οικιακά φωτοβολταϊκά μπορούν να επιφέρουν σημαντική οικονομική ενίσχυση στον ιδιοκτήτη. Κι αυτό, χωρίς δέσμευση πολύτιμης γης και χωρίς να πλήττεται το τοπίο. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα οικιακά φωτοβολταϊκά συστήματα είναι οι πλέον ανώδυνες για το ευρύτερο περιβάλλον εγκαταστάσεις ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Οταν μιλάμε για οικιακά φωτοβολταϊκά αναφερόμαστε σε συστήματα που δεν υπερβαίνουν σε ισχύ τα 10 KWp. Το κόστος σε αυτές τις περιπτώσεις και στον βαθμό που ο ιδιοκτήτης εξαντλήσει τη δυνατότητα ισχύος (10 KWp) αρχίζει λίγο πάνω από τις 20.000 και μπορεί να φτάσει τις 35.000 ευρώ. Βεβαίως, μπορεί να προχωρήσει και σε μικρότερες εγκαταστάσεις. Ενα σύστημα σε μικρή σχετικά ταράτσα, 50-70 τ.μ., με νότιο προσανατολισμό και κλίση 30 μοιρών, ισχύος 3,5 - 5 KWp, μπορεί να στηθεί με λίγο πάνω από 12.000 ευρώ, στα οποία συμπεριλαμβάνονται όλα τα έξοδα, ακόμα και ο ΦΠΑ και το κόστος σύνδεσης με τη ΔΕΗ. Ανάλογα με την τεχνολογία και τις διαφορετικές προτάσεις, η επένδυση θα περιλαμβάνει από 16 ώς 25 φωτοβολταϊκούς συλλέκτες. Το σύστημα αυτό είναι επεκτάσιμο, δηλαδή στο μέλλον μπορούν να προστεθούν επιπλέον φωτοβολταϊκά πάνελ. Ο κάθε κάτοχος οικιακής εγκατάστασης υπογράφει ένα συμβόλαιο με τη ΔΕΗ για την πώληση της ενέργειας που θα παράγει. Η δεδομένη σήμερα τιμή πώλησης της οικιακής κιλοβατώρας στη ΔΕΗ είναι 0,5225 ευρώ, εγγυημένη για 25 έτη (με πρόβλεψη ετήσιας αύξησης κατά το 25% του πληθωρισμού). Αν και πολλοί έχουν προεξοφλήσει το ενδεχόμενο μείωσης κατά ένα ποσοστό της τιμής αυτής για τους μικροεπενδυτές που θα μπουν αργότερα στο «παιχνίδι», η επένδυση εξακολουθεί να είναι κερδοφόρα.

Στο παράδειγμα της επένδυσης των 12.000 ευρώ, υπολογίζεται ότι η αξία του ηλεκτρικού ρεύματος που θα πωληθεί στη ΔΕΗ μπορεί να φτάσει από 2.500 έως 4.000 ευρώ. Στην περίπτωση αυτή υπάρχει δυνατότητα απόσβεσης της επένδυσης σε 3-5 χρόνια, ενώ ταυτόχρονα εξασφαλίζονται πολύ υψηλές ετήσιες αποδόσεις. Ας σημειωθεί ότι οι επενδύσεις στα μικρά φωτοβολταϊκά είναι από εκείνες που δανειοδοτούνται από τις τράπεζες για κάποιον που δεν έχει το αναγκαίο κεφάλαιο.

Πέρα από τα οικονομικά οφέλη, τα συστήματα ηλιακής ενέργειας έχουν θετική συνεισφορά στο περιβάλλον. Εχει υπολογιστεί ότι η ετήσια λειτουργία ενός κιλοβάτ φωτοβολταϊκών αποτρέπει την έκλυση κατά μέσο όρο 1,3 τόνου διοξειδίου του άνθρακα, για την απορρόφηση του οποίου απαιτούνται δύο στρέμματα δάσους ή περίπου 100 δέντρα. Για να παραχθεί η ίδια ηλεκτρική ενέργεια με πετρέλαιο, χρειάζονται 2,2 βαρέλια πετρελαίου. Αποφεύγοντας 1.300 κιλά διοξειδίου του άνθρακα κάθε χρόνο είναι σαν να βγαίνει εκτός κυκλοφορίας ένα αυτοκίνητο που διανύει 7.000 χιλιόμετρα.

(από την εφημερίδα "Καθημερινή")

ΠΑΣΥΦ: Αδικαιολόγητη η Μείωση των Εγγυημένων Τιμών στα Φωτοβολταϊκά

Ο ΠΑΣΥΦ είναι κάθετα αντίθετος στην προοπτική μείωσης των εγγυημένων τιμών (feed in tariffs), στο μέτρο μάλιστα που δεν έχει παρασχεθεί ουδεμία τεκμηριωμένη αιτιολόγηση από το ΥΠΕΚΑ σε σχέση με τους λόγους που στοιχειοθετούν μια τέτοια πιθανή του απόφαση αλλά και τα συγκεκριμένα εκείνα προβλήματα της αγοράς, τα οποία θα επιλύονταν με μία τέτοια κίνηση.

Είναι σαφές ότι η οποιαδήποτε σχετική πρωτοβουλία του ΥΠΕΚΑ θα πρέπει να συνοδεύεται από μια νομιμοποιούσα την εν λόγω πρωτοβουλία επιχειρηματολογία, επί της οποίας θα μπορούσε κάθε θεσμικός φορέας συλλογικής εκπροσώπησης του κλάδου των φ/β υπεύθυνα να τοποθετηθεί. 

Είναι επίσης αυτονόητο ότι μια επιστημονικά και πρακτικά έγκυρη τεκμηρίωση μιας τέτοιας απόφασης θα πρέπει να λαμβάνει σοβαρά υπόψη βασικούς παράγοντες της όλης προβληματικής αλλά και τα παρόντα χαρακτηριστικά της αγοράς.

Στο πλαίσιο αυτό, επιλεκτικοί παραλληλισμοί με άλλα διεθνή παραδείγματα άλλων χωρών, τα χαρακτηριστικά της οικείας αγοράς των οποίων ουδεμία σχέση έχουν με αυτά της ελληνικής ή «βολικές» προσεγγίσεις του θέματος επί τη βάσει μονοσήμαντης θεώρησης συγκεκριμένων και μόνο παραγόντων (λ.χ. πτώση κόστους φ/β εξοπλισμού) δεν συγκροτούν υπεύθυνη και ισορροπημένη προσέγγιση του θέματος αλλά παραπέμπουν σε επιχειρηματολογική συγκάλυψη προειλημμένων πολιτικών αποφάσεων. 

Είναι λ.χ. προφανές ότι η όποια επικαλούμενη, προς το σκοπό της δικαιολόγησης της προτεινόμενης ρύθμισης, σταδιακή μείωση παρατηρείται αναφορικά με το κόστος κατασκευής ενός Φωτοβολταϊκού σταθμού σήμερα αντισταθμίζεται ή υπερκαλύπτεται τόσο από το υψηλό κόστος δανεισμού (για όσους λίγους τυχερούς επενδυτές βρίσκουν κάποια πηγή χρηματοδότησης των έργων τους σήμερα), όσο και από την υψηλή φορολόγηση, με αποτέλεσμα την αύξηση του τελικού κόστους της επένδυσης.

Ενόψει αυτών των παραγόντων θεωρούμε απολύτως άστοχη και άκαιρη την όποια συζήτηση για την προοπτική μείωσης των feed in tariffs.

Περαιτέρω, σε σχέση με την φημολογούμενη απόφαση για μείωση του χρονικού διαστήματος του δεκαοκτάμηνου, ο ΠΑΣΥΦ δηλώνει την έντονη αντίθεσή του. Με δεδομένη την ήδη υπάρχουσα αδυναμία έγκαιρης υλοποίησης ενός φ/β έργου, λόγω της δυσμενούς οικονομικής συγκυρίας αλλά και τη δυσκολία στην εξεύρεση χρηματοδότησης, το ενδεχόμενο περαιτέρω σύντμησης της προθεσμίας θα συνεπάγετο τον εξοβελισμό από την εν λόγω αγορά όλων των μικρομεσαίων επενδυτών.

Καθίσταται σαφές ότι τέτοιου είδους συζητήσεις περί επικείμενης μείωσης της εγγυημένης τιμής καθώς και σύντμησης του χρονικού διαστήματος για την κατασκευή φ/β έργων, επιβαρύνουν το ήδη υπάρχον κλίμα αβεβαιότητας για τους μικρομεσαίους, ιδίως, επενδυτές.

Στο πλαίσιο αυτό αίτημα του ΠΑΣΥΦ, ως θεσμικού φορέα εκπροσώπησης των επενδυτών φωτοβολταϊκών, είναι, προς το σκοπό αποφυγής σοβαρού αιφνιδιασμού μίας αγοράς που ήδη αντιμετωπίζει ποικίλα σοβαρά προβλήματα, να θεσπισθεί σαφές μεταβατικό στάδιο, τουλάχιστον ενός έτους, από την χρονική στιγμή λήψης της εκάστοτε σχετικής απόφασης για το ύψος των εγγυημένων τιμών έως την εφαρμογή αυτής.

Οι θέσεις του ΠΑΣΥΦ επί των ανωτέρω ζητημάτων έχουν ήδη κατατεθεί επισήμως στο ΥΠΕΚΑ και βρίσκονται αναρτημένες στην επίσημη ιστοσελίδα του Υπουργείου.