Μένει από «καύσιμα» η αγορά φ/β - Μόνο μεγάλοι και … «γερμανοτραφείς» μπορούν να χρηματοδοτηθούν

Από τα 1500MW φωτοβολταϊκών που έχουν συμβολαιοποιηθεί, πόσα πιστεύετε ότι θα γίνουν ήταν η ερώτηση που έγινε στον πρόεδρο τουΣΠΕΦ Κ. Δανιηλίδη στο πλαίσιο της χθεσινής ημερίδας για τις ΑΠΕ. Η απάντηση που έδωσε ήταν ότι δε θα γίνει τίποτα. «Οι συμβολαιοποιημένες άδειες δε θα γίνουν γιατί υπάρχει μηδενική ρευστότητα και κλυδωνίζεται ο ΔΕΣΜΗΕ» τόνισε. Είχε προηγηθεί η τοποθέτηση του προέδρου του ΠΑΣΥΦ Ν. Καλογεράκη, ο οποίος από την πλευρά του είχε υπογραμμίσει ότι «το μεγαλύτερο πρόβλημα στην αγορά είναι η χρηματοδότηση. Οι χρηματοδοτήσεις δίνονται με το σταγονόμετρο και με μεγάλα επιτόκια». Ο πρόεδρος του ΠΑΣΥΦ έθεσε ξανά στο τραπέζι του διαλόγου της αγοράς την πρόταση για τη δημιουργία μιας πράσινης τράπεζας, που όπως είπε θα αποτελούσε το εργαλείο και το μοχλό ώστε η Ελλάδα να επωφεληθεί τα μέγιστα από την ανάπτυξη των ΑΠΕ.

Λίγο αργότερα στην ίδια εκδήλωση για τη χρηματοδότηση των ΑΠΕ τα προβλήματα και τις προοπτικές του κλάδου που διοργάνωσαν το Ελληνογερμανικό Επιμελητήριο και η δικηγορικής εταιρείας Μεταξάς και Συνεργάτες, ήρθε η έμμεση επιβεβαίωση των όσων είχαν ειπωθεί από τους εκπροσώπους της αγοράς φωτοβολταϊκών από δύο στελέχη του ινστιτούτου Hermes και της τράπεζας LΒBW. Και οι δύο ξεκαθάρισαν ότι σήμερα η οικονομική αβεβαιότητα γύρω από τις εξελίξεις για το ελληνικό χρέος καθιστά δύσκολη έως αδύνατη την οποιαδήποτε χρηματοδότηση έργου στην Ελλάδα, ενώ ακόμη και στην περίπτωση που εγκρινόταν κάποια εγγύηση, αυτή αφορά λίγους και μεγάλους επενδυτές υπό τον όρο ότι χρησιμοποιούν γερμανικό εξοπλισμό τουλάχιστον για το 70% του έργου τους.

Τι λένε οι άνθρωποι του Hermes...

Ο επικεφαλής για τις πιστώσεις ΑΠΕ του ινστιτούτου εξαγωγικών πιστώσεων της Γερμανίας Euler Hermes P. Ahlbrecht, τόνισε ότι το Hermes είναι ένα εργαλείο όχι χρηματοδότησης αλλά εξασφάλισης της χρηματοδότησης σε περίπτωση αδυναμίας πληρωμής. Δηλαδή το Hermes προϋποθέτει την ύπαρξη μίας τράπεζας που χρηματοδοτεί την επένδυση. Δικαιούχοι είναι οι γερμανοί εξαγωγείς ή τράπεζες που χρηματοδοτούν γερμανικά έργα. Το κομμάτι της χρηματοδότησης που μπορεί να χρηματοδοτηθεί φτάνει το 85% της εξαγωγικής δραστηριότητας.

Για να εξασφαλίσει ένα έργο την εγγύηση πίστωσης Hermes, καταρχήν αξιολογείται από μια επιτροπή που συγκροτείται από εκπροσώπους συναρμόδιων υπουργείων (Οικονομίας, Οικονομικών, Ανάπτυξης) που εξετάζει την επιλεξιμότητά του.

Βασικό κριτήριο είναι το όφελος που προκύπτει για τη γερμανική οικονομία ενώ εξετάζονται επίσης η διατήρηση θέσεων εργασίας αλλά και η υπεραξία του έργου. Επίσης πρέπει να υπάρχει προβλεψιμότητα για τους πιθανούς κινδύνους. Η διάρκεια της πίστωσης είναι το λιγότερο 2 έτη ενώ μπορεί να φτάσει μέχρι και τα 18. Οι εγγυήσεις που θα ζητηθούν εξετάζονται κατά περίπτωση από γερμανούς εμπειρογνώμονες ενώ το επιτόκιο είναι σε συνάρτηση με τη διάρκεια του δανείου.

"Καθόλου εύκολη η χρηματοδότηση για τη χώρα σας"

Πάντως όπως τόνισε ο κ. Ahlbrecht, η  χρηματοδότηση αυτή την περίοδο στην Ελλάδα δεν είναι καθόλου εύκολη. Δεν υπάρχουν περιορισμοί και μπορεί κάποιος να υποβάλει αίτηση, ωστόσο όπως διευκρίνισε, για να ληφθεί η όποια απόφαση πρέπει να υπάρχει πλήρης σαφήνεια για όλες τις πτυχές όχι μόνο του έργου αλλά και του οικονομικού περιβάλλοντος. "Στις ΑΠΕ για παράδειγμα, λιγότερο μας απασχολούν οι εγγυημένες τιμές και περισσότερο το ξεκαθάρισμα του τοπίου για το μέλλον της οικονομίας και ελπίζω σύντομα να υπάρχει πιο ξεκάθαρη εικόνα", ανέφερε ο κ. Ahlbrecht.

Χρηματοδότηση Έργου (Project Finance)

Μια άλλη εναλλακτική αφορά στη χρηματοδότηση project financeστην οποία θα πρέπει μέρος του κόστους της επένδυσης να καλυφθεί από τους επενδυτές. Με τον τρόπο αυτό κατασκευάστηκε και το αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος από τη Hochtief. Λόγω όμως του υψηλού κόστους και των επιβαρύνσεων, τέτοιου είδους χρηματοδότηση έχει νόημα μόνο για μεγάλα project. Για παράδειγμα στον τομέα των ΑΠΕ υπάρχουν ανάλογες χρηματοδοτήσεις για φωτοβολταϊκό 30MW στην Ισπανία με ύψος κάλυψης τα 70 εκ. ευρώ και για offshore αιολικό στο Βέλγιο 325MW με κάλυψη 400 εκ. ευρώ. Οι αιτήσεις για το Hermes γίνονται από τον εξαγωγέα (γερμανική εταιρεία) και την τράπεζα και η εμπειρία δείχνει ότι χρηματοδοτούνται έργα ύψους 25 εκ. ευρώ και πάνω.

Καλή η Ελλάδα αλλά…

Τέλος, το στέλεχος της τράπεζας LBBW, A. Bagiaos, τόνισε ότι η γερμανική τράπεζα έχει χρηματοδοτήσει στην Ελλάδα 20MW φωτοβολταϊκά και 15MW αιολικά, όλα όμως πριν ξεσπάσει η κρίση."Δεν έχουμε παράπονο από το νομικό πλαίσιο, τα έργα πήγαν πολύ καλά και είχαν σταθερές εισπράξεις, πάνω από τα business plan. Ο φόβος για το νομικό πλαίσιο στην Ελλάδα δεν είναι πάντα δικαιολογημένος", τόνισε ο κ. Bagiaos, για να προσθέσει ότι "το περιβάλλον έχει αλλάξει λόγω της κρίσης και το σύστημα χορηγήσεων έχει παγώσει. Έχουμε βγει στην αγορά και κάναμε προτάσεις για χρηματοδοτήσεις με εγγύηση από τα export credit agencies όμως υπήρχε πολύ μεγάλη επιφύλαξη". Τέλος ο κ. Bagiaos χαρακτήρισε σοβαρό το θέμα του ΔΕΣΜΗΕ και τόνισε ότι το βασικό κριτήριο για τις επενδύσεις στην ελληνική αγορά ΑΠΕ είναι η βιωσιμότητα της αγοράς συνολικά, έστω και με μικρότερες αποδόσεις των επενδύσεων

Χιλιάδες θέσεις εργασίας δημιούργησε ήδη ο κλάδος των φωτοβολταϊκών

Σε ατμομηχανή της ελληνικής οικονομίας αναδεικνύεται ο τομέας των φωτοβολταϊκών, καθώς, σύμφωνα με στοιχεία του Συνδέσμου Εταιρειών Φωτοβολταϊκών (ΣΕΦ) προσφέρει άμεσα 6.800 θέσεις πλήρους απασχόλησης και 10.800 ακόμη έμμεσες θέσεις πλήρους απασχόλησης στην ευρύτερη οικονομία. Μόνο στον τομέα των οικιακών φωτοβολταϊκών δραστηριοποιούνται στη χώρα μας πάνω από 1.200 εταιρίες.

Με βάση τα ίδια στοιχεία, μέσα στο 2011, η νέα εγκατεστημένη ισχύς φωτοβολταϊκών στη χώρα μας θα ξεπεράσει τα 300 μεγαβάτ (MW), ανεβάζοντας τη συνολικά εγκατεστημένη ισχύ σε πάνω από 500 MW. Το πιο δυναμικό κομμάτι της αγοράς φωτοβολταϊκών, αυτό των οικιακών συστημάτων, θα έχει ένα μερίδιο κοντά στο 20% όταν δύο μόλις χρόνια πριν δεν υφίστατο ως αγορά. Για να έχουμε μια σύγκριση, το 2011 στην Ελλάδα θα εγκατασταθεί το ¼ των οικιακών συστημάτων που θα εγκαταστήσουν οι ΗΠΑ. Την ίδια ώρα, τα φωτοβολταϊκά καλύπτουν ήδη το 3% των αναγκών σε ηλεκτρική ενέργεια στα μη διασυνδεδεμένα νησιά.

Τα στελέχη του ΣΕΦ υπολογίζουν ότι, για κάθε ευρώ που επενδύουμε στα φωτοβολταϊκά, η κοινωνία παίρνει πίσω τουλάχιστον 1,15 ευρώ (έχοντας οφέλη από αποφυγή δημιουργίας νέων συμβατικών υποδομών, από αποφυγή κόστους ρύπανσης, από δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, κ.λπ).

«Όσο περισσότερα λοιπόν επενδύουμε στα φωτοβολταϊκά, τόσο καλύτερα για την ενεργειακή ασφάλεια και την αναπτυξιακή προοπτική της χώρας», υποστηρίζουν. Για αυτό το λόγο, ο ΣΕΦ εμμένει στο αίτημά του να αυξηθεί ο εθνικός στόχος για τα φωτοβολταϊκά έως το 2020. Ο ΣΕΦ έχει από καιρό προτείνει να καλυφθεί με φωτοβολταϊκά τουλάχιστον το 12% των αναγκών της χώρας σε ηλεκτρική ενέργεια ως το 2020. Ήδη μια πρόσφατη υπερσυντηρητική μελέτη της ΔΕΗ έχει δείξει ότι τα υφιστάμενα δίκτυα επαρκούν για την άμεση σύνδεση 5.500 MW φωτοβολταϊκών, διαψεύδοντας όσους ισχυρίζονται ότι για την παραγωγή σημαντικών ποσοτήτων ηλιακής ενέργειας απαιτούνται μεγάλες επενδύσεις σε υποδομές δικτύων.

Ωστόσο, όπως δηλώνουν στο energypress στελέχη του ΣΕΦ, «κάθε νόμισμα έχει δύο όψεις. Δίπλα στις αναμφισβήτητες επιτυχίες του κλάδου, ελλοχεύουν μια σειρά από κίνδυνοι και προβλήματα για το μέλλον της πράσινης αυτής αγοράς. Η έλλειψη ρευστότητας που ταλανίζει όλη την οικονομία δεν αφήνει ανέγγιχτα και τα φωτοβολταϊκά. Η εξεύρεση χρηματοδότησης γίνεται ολοένα και πιο δύσκολη και οι όροι της χρηματοδότησης δυσχεραίνουν. Τα προβλήματα διασύνδεσης με το δίκτυο παραμένουν εν πολλοίς άλυτα, με χιλιάδες επενδυτές να μη γνωρίζουν αν, πότε, και με τι κόστος θα συνδεθούν»

Η υπερπροσφορά "φρενάρει" την παραγωγή φωτοβολταϊκών

Δυσοίωνες προβλέψεις για τον κλάδο της παραγωγής φωτοβολταϊκών κάνει η IMS Research σε πρόσφατη έρευνα της, κάτι το οποίο οφείλεται κατά κύριο λόγο στην τεράστια πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα που πλέον αποτελεί πραγματικότητα στον κλάδο, φρενάροντας την επέκταση της παραγωγής φωτοβολταϊκών συστημάτων στο υπόλοιπο του 2011 και στο πρώτο μισό του 2012.

Όπως επισημαίνεται στην έρευνα της IMS,  την τελευταία διετία έχει προστεθεί, σε παγκόσμιο επίπεδο,  παραγωγική δυνατότητα 30 GW, αλλά η επέκταση σταματά πλέον λόγω της μειωμένης ζήτησης σε ορισμένες σημαντικές αγορές, αλλά και της υπερπροσφοράς που παρατηρείται.

Η IMS εκτιμά ότι στα τέλη του έτους θα υπάρχει συνολικά δυνατότητα παραγωγής 50 GW στα φωτοβολταϊκά, μια αύξηση της τάξης του 54% μέσα σε ένα μόλις έτος.

Από την άλλη, η ζήτηση αυξήθηκε με ρυθμό μόλις 19%, γεγονός που οδηγεί σε ανισορροπία. Φαίνεται λοιπόν ότι ο περιορισμός των επιδοτήσεων στη Γερμανία, την Ιταλία και τη Βρετανία οδηγεί τις εταιρείες σε περικοπή της παραγωγής τους.

Στον περιορισμό αυτό συμμετέχουν όχι μόνο οι μεγάλες εταιρείες του κλάδου, αλλά και οι μικρομεσαίες της Κίνας, οι οποίες σε ορισμένες περιπτώσεις έχουν οδηγήσει σε περικοπές της τάξης του 50%.

Παράλληλα, η έρευνα διαπιστώνει ότι οι τιμές παραμένουν σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα εξαιτίας της υπερπροσφοράς, ασκώντας έτσι πιέσεις στα οικονομικά αποτελέσματα των κατασκευαστών.

Πάντως, η IMS προβλέπει ότι η παραγωγική ικανότητα θα συνεχίσει να αυξάνεται στα επόμενα τρίμηνα, αλλά με χαμηλότερους ρυθμούς