Επιβολή «πράσινου» τέλους στο λιγνίτη, μαζί με έσοδα από το τέλος ΕΡΤ, περαιτέρω δημοπράτηση αδιάθετων δικαιωμάτων ρύπων, και αναπροσαρμογή προς τα κάτω των εγγυημένων τιμών των ΑΠΕ, θα χρηματοδοτήσουν το 2012 το έλλειμμα του ΔΕΣΜΗΕ, πέραν από την αύξηση του ειδικού τέλους που αποφάσισε χθες η ΡΑΕ.
Τα παραπάνω ανακοίνωσε το υπ. Περιβάλλοντος, τονίζοντας ότι αφορούν στην α’ φάση κάλυψης του «πράσινου» ελλείμματος του ΔΕΣΜΗΕ, που θα διαρκέσει μέχρι και τον Δεκέμβριο του 2012, αφού από την 1η Ιανουαρίου του 2013, οπότε και ξεκινά η β’ φάση, θεωρείται βέβαιο ότι θα υπάρξουν σημαντικά νέα έσοδα για τη χρηματοδότηση του συστήματος. Από την ημέρα εκείνη και μετά, ξεκινά η δημοπράτηση του 100% των δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων, συμπεριλαμβανομένης και της ηλεκτροπαραγωγής που σήμερα εξαιρείται, ποσά που σε μεγάλο βαθμό θα κατευθυνθούν στον ειδικό πράσινο λογαριασμό που διαχειρίζεται ο ΔΕΣΜΗΕ.
Μέχρι τότε όμως, και για την πρώτη περίοδο μέχρι και τον Δεκέμβριο 2012 η ενίσχυση του λογαριασμού ΑΠΕ θα προέλθει, πέρα από την αύξηση του τέλους ΑΠΕ που αποφάσισε η ΡΑΕ, από τις ακόλουθες ρυθμίσεις:
- Επιβολή έκτακτου τέλους 2 €/MWh στη λιγνιτική ηλεκτροπαραγωγή. Το έκτακτο αυτό τέλος, όπως αναφέρει το υπουργείο, είναι μεταβατικό, και θα συνεισφέρει περίπου 55 εκατ. ευρώ στο ΔΕΣΜΗΕ. Στόχος είναι ο εξορθολογισμός του κόστους των λιγνιτικών μονάδων, καθώς και η ισορροπία στη χονδρεμπορική αγορά μεταξύ των διαφόρων τεχνολογιών και καυσίμων.
- Ενεργοποίηση της διάταξης του νόμου Μπιρμπίλη (3851/2010) για τη μεταφορά μέρους των εσόδων από το τέλος υπέρ ΕΡΤ, στον Ειδικό Λογαριασμό ΑΠΕ
- Αξιοποίηση απόφασης (187497/2011 ΚΥΑ) που προβλέπει τη δυνατότητα διάθεσης Δικαιωμάτων Εκπομπών αερίων θερμοκηπίου 10 εκ. τόννων κατά το έτος 2012
- Αναπροσαρμογή των εγγυημένων τιμών, χωρίς αναδρομική ισχύ, λαμβάνοντας υπόψη τη σταδιακή μείωση του κόστους εγκατάστασης και τη βελτίωση της αποδοτικότητας ορισμένων τεχνολογιών ΑΠΕ
- Μετονομασία του Ειδικού Τέλους ΑΠΕ, ώστε να εκφράζει την πραγματική του φύση, που είναι το κόστος μετάβασης σε ένα πιο καθαρό ενεργειακό μίγμα για την χώρα
Επίσης, το 2014 θα γίνει η μετάβαση στο νέο μοντέλο της χονδρεμπορικής αγοράς (target model), που προβλέπει χρηματιστήριο ενέργειας (σε εθελοντική βάση) και διμερή συμβόλαια. Στη νέα αυτή μορφή της αγοράς ο Διαχειριστής Συστήματος θα είναι υποχρεωμένος να πωλεί την ενέργεια που παράγεται από τις ΑΠΕ κατά τρόπο διαφανή και αποδοτικό, έτσι ώστε να συγκεντρώνει τα έσοδα για τον Ειδικό Λογαριασμό ΑΠΕ. Συμπληρωματικά, θα εξεταστεί η δυνατότητα να εκδίδουν οι ΑΠΕ και Αποδεικτικά Διαθεσιμότητας Ισχύος (ΑΔΙ) ανάλογα με την ισχύ που έχουν συνεχώς διαθέσιμη.
Αναλυτικά η ανακοίνωση αναφέρει:
"Η ΡΑΕ ενεργώντας ως Ανεξάρτητη Ρυθμιστική Αρχή αποφάσισε την αύξηση του τέλους ΑΠΕ, με στόχο να διασφαλίσει τη βιωσιμότητα του μηχανισμού χρηματοδότησης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) από τον ΔΕΣΜΗΕ για το 2012 και την εύρυθμη λειτουργία ολόκληρης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
Η ανάπτυξη των ΑΠΕ αποτελεί κεντρικό στόχο της χώρας για την αύξηση της ενεργειακής ασφάλειας, την προστασία του περιβάλλοντος, την ανάπτυξη νέων τομέων της οικονομίας και τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης. Στο πλαίσιο αυτό, το κράτος παρέχει σειρά κινήτρων με σημαντικότερο τον χρηματοδοτικό μηχανισμό των εγγυημένων τιμών με ταυτόχρονη προτεραιότητα των ΑΠΕ στην απορρόφηση ενέργειας. Βασικές πηγές εσόδων για τον μηχανισμό είναι ο Λογαριασμός του Ειδικού Τέλους ΑΠΕ και το 95% των εσόδων από την εμπορία δικαιωμάτων ρύπων, που το 2011 έχουν ξεπεράσει τα 110 εκ. ευρώ.
Η Ελλάδα έχει καταφέρει, μέχρι σήμερα, την ανάπτυξη σημαντικής εγκατεστημένης ισχύος για την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και τη διάθεσή της στο σύστημα. Η εγκατεστημένη ισχύς σήμερα ξεπερνάει τα 2,4GW. Η βιωσιμότητα του μηχανισμού χρηματοδότησης είναι προϋπόθεση για την συνέχιση της λειτουργίας των εγκατεστημένων μονάδων ΑΠΕ και την ανάπτυξη νέων, χωρίς να γίνεται σε βάρος του δημοσιονομικού ελλείμματος αλλά ούτε και εξ ολοκλήρου σε βάρος των καταναλωτών, που ήδη βρίσκονται σε δύσκολη οικονομική κατάσταση.
Σύμφωνα με στοιχεία του ΔΕΣΜΗΕ, ο Λογαριασμός του Ειδικού Τέλους εκτιμάται ότι στο τέλος του 2011 θα παρουσιάζει έλλειμμα περίπου 200 εκ. ευρώ. Η αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος, με βάση τις αρχές και τους στόχους που έθεσε το ΥΠΕΚΑ, αποτέλεσε το αντικείμενο διαβούλευσης με θέμα τον χρηματοδοτικό μηχανισμό στήριξης των ΑΠΕ. Το ΥΠΕΚΑ κάλεσε όλους τους φορείς που δραστηριοποιούνται στο χώρο των ανανεώσιμων να καταθέσουν τις απόψεις τους. Συνολικά 14 φορείς κατέθεσαν τις απόψεις τους, οι οποίες και δημοσιεύτηκαν στο http://www.ypeka.gr/Default.aspx?tabid=763&language=el-GR.
Αξιοποιώντας τις προτάσεις των φορέων και κατόπιν διαβούλευσης με τον ΔΕΣΜΗΕ και την ΡΑΕ, το ΥΠΕΚΑ προχωρά στον εξορθολογισμό της αγοράς ενέργειας, με γνώμονα την προστασία των τελικών καταναλωτών από σημαντικές αυξήσεις στις χρεώσεις που τους επιβάλλονται, και την ταυτόχρονη διασφάλιση της απρόσκοπτης πληρωμής των παραγωγών ΑΠΕ, και ως εκ τούτου την εύρυθμη λειτουργία της ενεργειακής αγοράς.
Σε αυτό το πλαίσιο, υπάρχουν δύο φάσεις. Η πρώτη περίοδος αφορά στο διάστημα μέχρι και τον Δεκέμβριο 2012 και η δεύτερη από τον Ιανουάριο 2013 και μετά. Ο κύριος λόγος της διαφοροποίησης είναι ότι από το 2013 θα υπάρχουν σημαντικά έσοδα για τη χρηματοδότηση του συστήματος από τις δημοπρατήσεις όλων των δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων – συμπεριλαμβανομένης και της ηλεκτροπαραγωγής που σήμερα εξαιρείται.
Για την πρώτη περίοδο μέχρι και τον Δεκέμβριο 2012 η ενίσχυση του λογαριασμού θα προέλθει, πέρα από την αύξηση του τέλους ΑΠΕ που αποφάσισε η ΡΑΕ, από τις ακόλουθες ρυθμίσεις:
- ενεργοποίηση του άρθρου 12, παρ.16 του νόμου 3851/2010 για τη μεταφορά μέρους των εσόδων από το τέλος υπέρ της ΕΡΤ στον Ειδικό Λογαριασμό ΑΠΕ
- αξιοποίηση της 187497/2011 ΚΥΑ, που προβλέπει τη δυνατότητα διάθεσης Δικαιωμάτων Εκπομπών αερίων θερμοκηπίου 10 εκ. τόννων κατά το έτος 2012
- αναπροσαρμογή των εγγυημένων τιμών, χωρίς αναδρομική ισχύ, λαμβάνοντας υπόψη τη σταδιακή μείωση του κόστους εγκατάστασης και τη βελτίωση της αποδοτικότητας ορισμένων τεχνολογιών ΑΠΕ
- μετονομασία του Ειδικού Τέλους ΑΠΕ, ώστε να εκφράζει την πραγματική του φύση, που είναι το κόστος μετάβασης σε ένα πιο καθαρό ενεργειακό μίγμα για την χώρα
- επιβολή έκτακτου τέλους 2€/MWh στη λιγνιτική ηλεκτροπαραγωγή. Το έκτακτο αυτό τέλος είναι μεταβατικό, και θα συνεισφέρει περίπου 55 εκατ. ευρώ στο ΔΕΣΜΗΕ. Στόχος είναι ο εξορθολογισμός του κόστους των λιγνιτικών μονάδων, καθώς και η ισορροπία στη χονδρεμπορική αγορά μεταξύ των διαφόρων τεχνολογιών και καυσίμων.
Στην δεύτερη περίοδο από τον Ιανουάριο 2013 και μετά, η μεγάλη αλλαγή, που καθιστά βιώσιμο το χρηματοδοτικό μηχανισμό στήριξης των ΑΠΕ, θα προέλθει από τα έσοδα της δημοπράτησης δικαιωμάτων εκπομπής, λόγω της ένταξης της ηλεκτροπαραγωγής στην αγορά δικαιωμάτων.
Επίσης, το 2014 θα γίνει η μετάβαση στο νέο μοντέλο της χονδρεμπορικής αγοράς (target model), που προβλέπει χρηματιστήριο ενέργειας (σε εθελοντική βάση) και διμερή συμβόλαια. Στη νέα αυτή μορφή της αγοράς ο Διαχειριστής Συστήματος θα είναι υποχρεωμένος να πωλεί την ενέργεια που παράγεται από τις ΑΠΕ κατά τρόπο διαφανή και αποδοτικό, έτσι ώστε να συγκεντρώνει τα έσοδα για τον Ειδικό Λογαριασμό ΑΠΕ. Συμπληρωματικά, θα εξεταστεί η δυνατότητα να εκδίδουν οι ΑΠΕ και Αποδεικτικά Διαθεσιμότητας Ισχύος (ΑΔΙ) ανάλογα με την ισχύ που έχουν συνεχώς διαθέσιμη".
